اختلال دفع مدفوع برخلاف یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می تواند تاثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. این اختلال شامل دشواری در دفع منظم و کامل مدفوع است و با علائمی چون یبوست ، درد هنگام دفع و احساس تخلیه ناقص همراه می شود. عوامل مختلفی از جمله سبک زندگی ناسالم ، رژیم غذایی نامناسب ، استرس و برخی بیماری های زمینه ای که باعث بی اختیاری مدفوع می شوند می توانند منجر به بروز این اختلال نیز شوند. با توجه به اهمیت سلامت دستگاه گوارش و تاثیر آن بر سایر بخش های بدن ، شناسایی و حل مشکل دفع مدفوع به موقع این مشکل بسیار ضروری است. در این مقاله ، به بررسی علل ، علائم و روش های درمان اختلال دفع مدفوع خواهیم پرداخت.
اختلال دفع مدفوع چیست؟
اختلال دفع مدفوع به وضعیتی گفته می شود که فرد هنگام دفع مدفوع با مشکل و درد مواجه است و معمولاً مدفوع کامل تخلیه نمی شود. این مشکل می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند یبوست مزمن ، ضعف عضلات کف لگن ، انسداد روده یا مشکلات عصبی باشد. اختلال دفع سخت برای افراد عذاب آوربوده و بار روحی منفی برای آنان دارد. همچنین این مورد می تواند علت نداشتن مدفوع در چند روز متوالی نیز باشد.
علائم اختلال دفع مدفوع
علائم اختلال دفع مدفوع شامل موارد زیر است:
- گیر کردن مدفوع
- فشارو تورم در ناحیه شکم
- دتلاش بیش از حد برای دفع مدفوع
- احساس باقی ماندن مدفوع در روده پس از دفع
- دفع مدفوع در دفعات کم یا دفع سخت و دردناک
- کاهش یا نوسان در تعداد دفع نسبت به حالت عادی
- دفع مدفوع به صورت خشک و سفت که می تواند باعث ناراحتی و حتی آسیب به مقعد شود
در صورت مشاهده این علائم توصیه می شود به پزشک مراجعه کرده و شرایط خود را با وی در میان بگذارید تا بهترین درمان را به شما ارائه دهد.
درمان دفع نشدن کامل مدفوع
توصیه می شود برای درمان این بیماری ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا تمامی شرایط شما را مورد بررسی قرار داده و درمان درست را به شما ارائه دهد. احتمالاً پزشک برای شما درمان دارویی را در نظر خواهد گرفت که با رعایت و مصرف به موقع و دقیق داروها درمان خواهید شد. اما می توانید با انجام دادن برخی درمان های خانگی روند بهبودی و درمان را تسریع ببخشید. همچنین می تواند با درمان یبوست از رخ دادن این بیماری نیز جلوگیری کنید.
درمان خانگی دفع ناقص مدفوع
برای دفع سخت مدفوع می توانید برخی درمان های خانگی را نیز در پیش بگیرید که تاثیر بسیار زیادی در درمان و بهبودی کامل شما دارد. این موارد عبارتند از:
- مصرف سبزیجات و میوه تازه: به افرادی که تجربه یبوست را دارند توصیه می شود حتماً در سبد غذایی خود سبزیجات و میوه تازه را قرار دهند. زیرا فیبر موجود در این مواد غذایی حرکت مواد دفعی را در روده تسهیل کردهو سرعت می بخشد. کاهو و انجیر از مواردی هستند که سرشار از فیبر بوده و مصرف آن ها توسط پزشکان بسیار توصیه می شود. اختلال در عملکرد روده باعث یبوست و عدم تخلیه کامل مدفوع می شود.
- ورزش کردن: یکی دیگر از مواردی که پزشکان به بیماران خود توصیه می کنند ورزش کردن است ؛ بخصوص برای افرادی که تحرک کافی ندارند. داشتن برنامه ورزشی منظم و اصولی و مناسب می تواند به دفع راحت و حرکت ماد دفعی در روده کمک کند.
- مصرف کافی آب: برای افرادی که این عارضه را تحمل می کنند نوشیدن مقدار کافی آب در طول شبانه روز بسیار توصیه می شود. دهیدراته شدن بدن باعث بروز یبوست و در نتیجه بیماری هایی نظیر بواسیر می شود. به همین جهت است که افراد در ماه رمضان به دلیل ننوشیدن آب کافی در طول روز دچاریبوست می شوند.
- اجتناب از غذاهای فرآوری شده: سعی کنید رژیم غذایی سالمی را پیش بگیرید ، زیرا تاثیر زیادی بر روی عملکرد روده دارد. غذاهای فرآوری شده ، سوسیس ، کالباس و انواع فست فودها را مصرف نکنید.
علت نیامدن مدفوع در بزرگسالان
علاوه بر مواردی که بیان شد عوامل دیگری همچون استرس و اضطراب نیز می توانند عملکرد روده را در بزرگسالان تحت تأثیر قرار دهند و منجر به یبوست شوند. بیماری هایی مانند سندروم روده تحریک پذیر ، کم کاری تیروئید ، و دیابت نیز در برخی موارد باعث کاهش حرکت روده می شوند. استفاده طولانی مدت از برخی داروها مانند مسکن ها و ضد افسردگی ها نیز می تواند موجب یبوست شود. تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی اغلب به بهبود این مشکل کمک می کنند.
علت دفع سخت مدفوع نرم
با وجود نرم بودن مدفوع ، سختی در دفع می تواند ناشی از اختلالات عضلانی یا عصبی در ناحیه کف لگن باشد که هماهنگی لازم برای دفع را مختل می کند. همچنین ، مشکلات ساختاری مانند افتادگی رکتوم یا انسداد مقعدی ممکن است باعث شود فرد احساس کند مدفوع به طور کامل تخلیه نمی شود. استرس و اضطراب نیز می توانند تأثیر منفی بر عملکرد روده و عضلات کف لگن داشته باشند. در این موارد ، مشاوره با پزشک و تمرینات کف لگن می تواند کمک کننده باشد.
