فیشر یا شقاق بیمار مقعدی می باشد که در صورت ایجاد یک پارگی کوچک در بافت نازک مرطوبی که مقعد را پوشانده شکل می گیرد. این مقاله کلینیک رکتال ، بهترین کلینیک درمان بیماری های نشیمنگاهی در تهران ، هر آنچه باید بدانید را در اختیار شما گذاشته است. دلایل رایج ایجاد این بیماری شامل یبوست ، فشار هنگام مدفوع کردن و عبور مدفوع بزرگ و سخت هنگام حرکت روده می باشد. این بیماری معمولا باعث خونریزی و درد هنگام حرکت روده می گردد. همچنین امکان دارد شما گرفتگی را در عضله حلقه ای انتهای مقعد تجربه کنید ، که به آن عضله انقباضی مقعد می گویند. این بیماری نشیمنگاهی می تواند هر فرد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد. بیشتر فیشرها با درمان های ساده خانگی بهبود پیدا می کنند مانند مصرف بیشتر فیبر و خیساندن محل درگیر بیماری در آب گرم. بعضی افراد نیز ممکن است برای درمان به دارو یا در موارد خاص حتی به جراحی نیاز پیدا کنند.
شقاق یا فیشر چیست؟
شقاق یا فیشر نوعی بیماری مقعدی یا همان نشیمنگاهی می باشد که در اثر عوامل متعددی از جمله یبوست یا اسهال به وجود می آید. فیشر به طور کلی به بروز زخم های طولی کوچک یا بزرگ گفته می شود که ممکن است در هر نقطه از بدن به وجود آید. این زخم ها گاهی به طور خود به خود یا با استفاده از دارو و رعایت فعالیت ها از بین رفته و در برخی موارد بسیار حاد به جراحی و لیزر نیاز خواهد داشت.
علت های فیشر
این مشکل می تواند با فشار وارد کردن به مقعد و کانال مقعدی ایجاد شود. فشار وارد شده میتواند بر اثر یک یا چند مورد از عوامل زیر بوجود بیاید:
- یبوست شدید و طولانی مدت
- فشار و زور زدن برای حرکت دادن روده مخصوصا وقتی که مدفوع بزرگ و سخت است
- اسهال بیش از حد طولانی
- رابطه جنسی مقعدی یا ورزش های کششی که در مقعد کشیدگی ایجاد می کنند
- ورود شیء خارجی به مقعد
دلایلی به غیر از فشار که سبب بوجود آمدن فیشر می شوند عبارتند از:
- بیماری های مربوط به ناحیه رکتال
- عضلات حلقوی انتهای مقعدی تنگ یا انقباضی
- خراش در ناحیه آنورکتال
- مشکل پزشکی اساسی مانند بیماری های روده ای ، اولسراتیو کولیت ، سرطان مقعد ، سرطان خون ، بیماری های عفونی ، بیماری های جنسی مسری
- کاهش گردش خون در ناحیه آنورکتال
نشانه ها و عوارض شقاق مقعدی
- درد هنگام و ساعت ها بعد از تخلیه مدفوع
- یبوست
- خون بر روی سطح خارجی مدفوع
- خون بر روی دستمال کاغذی پس از خشک کردن ناحیه نشیمنگاهی
- پارگی یا شکاف قابل مشاهده در مقعد یا کانال مقعدی
- سوزش و خارشی که می تواند دردناک باشد
- ناراحتی هنگام ادرار ، تکرر ادرار و ناتوانی در ادرار
- ترشحات بد بو
پیشگیری از فیشر
برای پیشگیری از آن در نوزادان لازم است به طور مرتب پوشک آنها را عوض کنید. دقت داشته باشید اگر ابتلا به شقاق مقعدی به دلیل یبوست بود هر چه سریع تر آن را درمان کنید
🔻 پیشگیری از فیشر در بزرگسالان از راه های زیر امکان پذیر است :
- ناحیه آنورکتال را خشک نگه دارید
- ناحیه مقعد را با استفاه از جسم نرم پاک و خشک کنید مانند دستمال مرطوب و پد پنبه ای و از دستمال های سخت و معطر استفاده نکنید
- در صورت مشاهده هر کدام از نشانه های یبوست و اسهال سریعا آن را درمان کنید
- راست روده را تحریک نکنید
روش های تشخیص و درمان شقاق مقعدی در تهران
بهترین دکتر برای درمان فیشر در تهران برای تشخیص این بیماری اول از هر چیز درباره سابقه پزشکی شما سوالاتی می پرسد و یک آزمایش فیزیکی نیز انجام می دهد ، که شامل بررسی ملایم ناحیه مقعدی می شود ؛ زیرا برخی اوقات پارگی ها قابل مشاهده هستند. معمولا این کار تنها چیزی است ، که برای تشخیص این بیماری انجام می شود و نتیجه بخش نیز می باشد. به یک شقاق مقعدی تازه تر که شبیه به یک زخم جدید است و به برش کاغذ نیز شباهت دارد ، نوع حاد می گویند. نوع مزمن آن نیز وجود دارد ، که قدیمی تر بوده و برش عمیق تری می باشد.
همچنین ممکن است درون و بیرون آن زائده های گوشتی دیده شود. زمانی یک فیشر ، مزمن محسوب می شود که بیش از هشت هفته بر جا بماند. مکان ایجاد زخم ها می تواند دلیل آن را آشکار سازد. در صورتی که خراش در کناره های مقعد به جای عقب و جلوی آن ایجاد شده باشد ؛ احتمال بیشتری دارد ، که به دلیل بیماری ها و مشکلات دیگر مربوط به روده شکل گرفته است. امکان دارد پزشک شما آزمایشات بیشتری برای تشخیص دقیق تر در صورت وجود بیماری های اساسی به شما پیشنهاد کند ، که عبارتند از:
آنوسکوپی : آنوسکوپ وسیله ای است ، که به دکتر کمک می کند تا با استفاده از آن به واضحی داخل مقعد و راست روده شما را مشاهده کند.
سیگموئیدوسکوپی منعطف : پزشک متخصص برای درمان بیماری فیشر در تهران ، یک لوله نازک انعطاف پذیر را به همراه یک دوربین به داخل بخش پایین روده بزرگ وارد می کند. این تست هنگامی انجام می شود ، که نیاز به تشخیص شقاق دارید و کمتر از 45 سال سن داشته باشید و هیچ ریسکی نیز برای بیماری های روده یا سرطان روده بزرگ شما را تهدید نکند.
کولونوسکوپی : در این پروسه یک لوله انعطاف پذیر نازک وارد راست روده شما می شود تا دکتر بتواند به راحتی کل روده بزرگ را بررسی کند. این آزمایش به دلایل زیر انجام می شود:
- بیش از 45 سال سن داشته باشید
- خطر سرطان روده بزرگ شما را تهدید کند
- نشانه های سایر بیماری ها را داشته بشید
- علائمی مانند دل درد و اسهال را مشاهده کنید
هدف اصلی درمان فیشر در تهران در کلینیک رکتال ؛ بهترین کلینیک بیماری های مقعدی در تهران این است ، که فشار را بر روی کانال مقعدی کاهش دهیم و مدفوع را نرم کنیم ؛ تا درد و خون ریزی از بین برود. اول از هرچیز روش های درمانی کم خطر انجام می شوند ، که شامل موارد زیر است :
- از یبوست پیشگیری کنید ؛ با استفاده از روان کننده های مدفوع ، مصرف مایعات بیشتر و دوری از مصرف کافئین زیرا باعث دی هیدراته شدن بدن می شود ، تنظیم و تغییر در رژیم با افزایش مقدار فیبر مصرفی
- قرار دادن مقعد در آب گرم بین 10 الی 20 دقیقه چند بار در روز ، تا به ریلکس کردم عضله مقعدی کمک کنید
- ناحیه آنورکتال را به آرامی شست و شو دهید
- از زور زدن و وارد کردن فشار زیاد و نشستن طولانی مدت هنگام دفع مدفوع خودداری کنید
- از ژل های برپایه نفت برای چرب کردن ناحیه مقعد استفاده کنید
این فعالیت ها باعث بهبود فیشر بین چند هفته تا چند ماه می شوند. هر چند درصورتی که روش های بالا جواب ندادند و این مشکل ادامه پیدا کرد یا دوباره ایجاد شد ، شما می توانید از روش های دیگر استفاده کنید ، که عبارتند از:
- از شیاف ها ، فوم و کرم حاوی هیدروکورتیزون استفاده کنید تا از التهاب بکاهید
- از سایر کرم ها و پماد ها استفاده کنید. این موارد شامل کرم دارویی ، ریلکس کننده عضله موضعی ، پماد بی حسی ، پماد مسدود کننده های کانال نیتروگیلیسرین یا کلسیمی
- تزریق بوتاکس به عضله حلقوی مقعد ، که باعث فلج شدن موقتی آن و کاهش درمان و بهبود می گردد
نکته ! تمامی متدهای درمانی گفته شده فوق ، درخصوص استفاده از کرم و داروها ، بایستی تحت نظر متخصص به انجام برسد.
جراحی شقاق مقعدی
قبل از اینکه جراحی فیشر در بهترین مرکز بیماری های نشیمنگاهی در تهران را انجام شود ، بازهم تست هایی بر روی شما انجام می دهد تا متوجه شود چرا سایر روش ها بر روی شما جواب نداده اند و بعد از آن به فکر جراحی خواهد افتاد. بهبود شقاق مقعدی ممکن است با شکست مواجه شود ، در صورتی که خراش ایجاد شود و عضله حلقوی مقعد دچار گرفتگی گردد.
جراحی فیشر معمولا شامل ایجاد برشی کوچک در بخشی از عضله حلقوی مقعد می شود ، که منجر به کاهش درد و گرفتگی گشته و به این مشکل اجازه بهبود یافتن را می دهد. ایجاد برش در عضله در برخی موارد خاص باعث از دست دادن کنترل حرکت روده می شود. این جراحی میتواند به صورت سرپایی انجام شود. بعد از جراحی درد شما با گذشت چند روز از بین می رود و تا چند هفته بعد از آن شما به بهبود کامل می رسید.
موارد ریسک زا برای شقاق
به گفته متخصص بیماری فیشر در تهران عواملی که باعث افزایش ریسک ایجاد این مشکل می شوند عبارتند از:
- اسهال : ایجاد و افزایش فشار هنگام حرکت کردن روده و یا عبور مدفوع با اندازه یا جنس غیر عادی باعث افزایش احتمال ایجاد پارگی می گردد.
- زایمان : فیشر در زنان بعد زایمان بسیار رایج است و ریسک بالایی دارد.
- رابطه جنسی از طریق مقعد
- سن : این مشکل می تواند در همه افراد با هر سنی ایجاد شود ، اما در دو گروه سنی نوزادان و نوجوانان بالغ رایج تر است و بیشتر مشاهده می شود.
عوارض شقاق مقعدی
عوارضی که در هنگام ابتلا به این مشکل تجربه می کنید عبارتند از:
با شکست مواجه شدن بهبود : در صورتی که این مشکل بیش از هشت هفته به طول انجامید و درمان نشد ، در این صورت در بهبود شکست خورده و همانطور که گفته شده به نوع مزمن مبدل می شود. در این شرایط شما به درمان های بیشتر و پیچیده تر نیاز دارید.
بازگشت مجدد فیشر : در صورتی که یکبار به این مشکل مبتلا شده اید ، برای ابتلا دوباره نیز مستعد هستید.
پارگی که به عضلات اطراف گسترش میابد : شقاق ممکن است در عضله حلقه ای که مقعد را باز و بسته میکند پخش شود. این امر باعث می شود تا پروسه درمانی برای مشکل شما سخت باشد. این مشکل در صورت موفق نبودن در درمان یا نادیده گرفته شدن و درمان نشدن ممکن است منجر به دوره های مداوم درد و ناراحتی شود و شما باید برای جلوگیری از آنها از دارو های به خصوصی مصرف کنید یا جراحی مخصوص فیشر را انجام دهید ، تا از این مشکلات خلاص شده و درد و سایر عوارض را کاهش دهید. این کار کمک می کند تا مشکل شما دوباره در مسیر بهبودی قرار بگیرد.
درمان های خانگی فیشر
در شرایطی که برای اولین بار با علائم و نشانه های فیشر رو به رو شده اید و میزان درد و ناراحتی شما جدی نیست ، می توانید با برخی راهکارهای خانگی به دنبال رفع این موضوع باشید. خوشبختانه اگر شقاق در مراحل اولیه باشد ، با رعایت مراقبت های بعد از فیشر ، بدون نیاز به دارو بهبود پیدا می کند. در ادامه به بهترین روش های درمان خانگی فیشر اشاره شده است :
- توصیه می شود روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید. همچنین نوشیدن آبمیوه های طبیعی مثل آب هویج ، آب سیب و آناناس نیز توصیه می شود.
- یکی از روش های موثر در تسکین درد و بهبود بافت های آسیب دیده نواحی مقعد ، استراحت و نشستن در یک وان آب گرم برای 15 دقیقه است. در این تکنیک می توانید برای ضدعفونی کردن ناحیه از مقداری بتادین در آب نیز استفاده نمایید.
- نکته : برای جلوگیری از بروز عفونت در زخم ها توصیه می شود حتما پیش از نشستن در وان ، آن را به خوبی تمیز و ضد عفونی نمایید.
- یکی از روش های درمان طبیعی شقاق مقعدی استفاده از ژل آلوئه ورا است.
- استفاده از مرطوب کننده های گیاهی و تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد نیز از مواردی است که باید به آن توجه داشته باشید.
- توصیه می شود برای کمک به بهبود و ترمیم بافت های آسیب دیده در ناحیه مقعد ، از بلند کردن اجسام سنگین و جابجایی این وسایل خودداری کرده و همچنین از ایستادن های طولانی خودداری کنید.
آیا میتوان شقاق را در خانه درمان کرد؟
خیر اگر بیماری شقاق یا فیشر شما به قدر پیشرفت کرده باشد که به نوع شقاق مزمن تبدیل شده باشد ؛ امکان درمان آن در خانه وجود نخواهد داشت. بلکه شما باید تنها با استفاده از جراحی یا حتی لیزر اقدام به جراحی مقعدی و درمان عارضه اقدام کنید.
چه مواد غذایی برای بهبود فیشر بهتر است ؟
توصیه ما به شما این است برای کمک به درمان شقاق مقعدی از نان های غلات کامل مثل سنگک و نان جو و میوه و سبزیجات سرشار از فیبر استفاده نمایید. بدن ما به صورت روزانه به 30 گرم فیبر نیاز دارد. از این رو مواد غذایی مثل آب آلو ، گوجه فرنگی ، گلابی ، انجیر ، کاهو ، سبوس گندم ، شیر گرم بدون لاکتوز ، روغن آووکادو ، حبوبات ، اسفناج ، بادام ، فندق برای کمک به درمان فیشر توصیه می شود.
سوالات متداول پیرامون شقاق مقعد یا فیشر
برای خانم های باردار چه روشی برای درمان فیشر مناسب تر است ؟
گزینه جراحی برای خانم های باردار مناسب نیست ؛ به همین دلیل بهترین گزینه درمانی لیزر می باشد که با نتایج خوبی همراه است و نیاز به دوره نقاهت خاصی ندارد.
آیا درد و سوزش در ناحیه مقعد بدون خونریزی می تواند نشانه شقاق باشد ؟
بله خونریزی همیشه در بیماران مبتلا به این عارضه مشاهده نمی شود و تا زمانی که بیماری به مرحله حاد نرسد ، خونریزی رخ نمی دهد. به همین دلیل پیشنهاد می شود اگر سوزش و درد در این ناحیه دارید تا پیش از آنکه زخم شما به مرحله مزمن و خونریزی برسد ، برای درمان اقدام نمایید.
زخم مقعدی به همراه نفخ شکم و باد گلو چه دلیلی دارد ؟
ممکن است علت وقوع این عارضه به مشکلات گوارشی شما ارتباط داشته باشد که برای بررسی بیشتر و درمان باید به متخصص گوارش مراجعه کنید.
چگونه سوزش و درد شقاق را درمان کنیم ؟
بهترین و قطعی ترین راه درمان و از بین بردن فیشر ، لیز درمانی است.
اصلی ترین علت بروز شقاق مقعدی چه می باشد ؟
در واقع خشکی مدفوع و یبوست مداوم را می توان از اصلی ترین علت بروز این عارضه دانست ؛ چرا که فشار ناشی از یبوست می تواند سبب پارگی و زخم شدن مقعد شود. به همین دلیل توصیه می شود در قدم اول برای درمان یبوست خود اقدام نمایید.
ممکن است شقاق با ترشحات چرکی همراه باشد ؟
در فیشر مزمن ، خروج عفونت و ترشحات چرکی بسیار شایع است که این به معنای عفونی شدن زخم شقاق است ؛ در چنین شرایطی لازم است حتما در اسرع وقت برای درمان به بهترین کلینیک بیماری های نشیمنگاهی در تهران مراجعه نمایید.
آیا وازلین برای شقاق خوب است ؟
ممکن است برای دفع راحت مدفوع پزشک استفاده از وازلین را پیشنهاد نماید.
سلام برای کاهش حجم مدفوع چه باید کرد موقع دفع خیلی اذیت میشم ضمن اینکه شقاق دارم.
سلام باید به متخصص گوارش مراجعه کنید و شقاق در صورت نیاز به عمل با لیرز انجام می شود.